हॅलो वाचकांनो आज मी तुम्हाला पंडित जवाहरलाल नेहरू बद्दल माहिती मराठीत – Pandit Jawaharlal Nehru Information in Marathi देणार आहे तर चला बघुयात. स्वामी विवेकानंद
| १] | नाव – | जवाहरलाल मोतीलाल नेहरू |
| २] | जन्म – | १४ नोव्हेंबर इ.स. १८८९ अलाहाबाद, उत्तर प्रदेश, भारत |
| ३] | मृत्यू – | २७ मे इ.स. १९६४ नवी दिल्ली, भारत |
| ४] | आई – | स्वरूप राणी नेहरू |
| ५] | वडील – | मोतीलाल नेहरू |
Contents
परिचय – Pandit Jawaharlal Nehru Information in Marathi
स्वतंत्र भारताचे पहिले पंतप्रधान म्हणून पंडित जवाहरलाल नेहरूंबद्दल सर्वच भारतीयांना आदर आहे. त्यांचा जन्मदिन १४ नोव्हेंबर हा भारतामध्ये बालदिन म्हणून साजरा केला जातो.
१४ नोव्हेंबर १८८९ रोज’ पंडित नेहरूंचा अलाहाबाद येथे जन्म झाला. त्यांचे घराणे काश्मिरी पंडितांचे होते. मोतीलाल नेहरु हे त्यांच्या वडिलांचे नाव. त्यांनी आपल्या मुलाला इंग्रजी शिक्षण भाषा शिकविणारे टयूटर नेमले. त्यांना कॉन्व्हेंटमध्ये घातले.
ब्रिटनमध्ये हैरो येथे त्यांना शिक्षणासाठी पाठवले. तेथे शिक्षण पूर्ण झाल्यावर ते भारतात परत आले. पण तेथील जीवनाचा अणि मूल्यांचा त्यांच्या मनावर फार मोठा परिणाम झाला. जेव्हा त्यांना सत्ता मिळाली, तेव्हा तेथील नितीचा स्वीकार त्यांनी केला.
राजकीय क्षेत्रात कार्य – Pandit Jawaharlal Nehru Information in Marathi
१९१९ साली उत्तर प्रदेश काँग्रेसतर्फे चालविल्या जाणाऱ्या इंडिपेंडेंट या मुखपत्राचे संपादन करण्यात त्यांनी मदत केली. रौलेक्ट बिलाविरुध्द चाललेल्या आंदोलनात त्यांनी बरीच मदत केली.
महात्मा गांधीच्या सत्याग्रह, असहकार आंदोलन याचा फोर मोठा परिणाम त्यांच्या मनावर झाला. उत्तर प्रदेशातील शेतकरी आंदोलनातही त्यांनी भाग घेतला. ते स्वदेशी चे खंदे पुरस्कर्ते होते.
असहकार आंदोलनात भाग घेतल्यामुळे जवाहरलालजींना तुरुंगवास भोगावा लागला होता. १९२४ मध्ये उत्तर प्रदेशम्युनिसपल काँग्रेसच्या अधिवेशनाचे ते अध्यक्ष झाले. आपल्या उत्तम चारित्र्याने आणि प्रामाणिकपणामुळे त्यांनी उत्तरप्रदेशाच्या म्युनिसिपाल्टीत उत्तम कार्य केले.
१९२६ ते २७ वर्ष ते पत्नी कमला व मुलगी इंदिरा यांना घेऊन युरोपला गेले. तेथील राजकीय कार्यकर्ते व चळवळी यांच्याशी त्यांचा संपर्क आला.
युरोपात जे पाहिले, ऐकले आणि वाचले, ते सिध्दान्त भारताला कसे लागू पडतील आणि अनुकूल ठरतील याचा विचार त्यांनी सुरु केला. पंडितजींच्या मनात देशप्रेम प्रखर होते.
ब्रिटिशांनी भारतावरील सत्ता दूर करुन, भारत स्वतंत्र कसा होईल याचा ते अहोरात्र विचार करीत. ते समाजवादी आणि लोकशाहीवादी विचारांचे पुरस्कर्ते होते.
शेतीत अथवा कारखान्यात काम करणाऱ्या प्रत्येक व्यक्तीला निश्चित वेतन मिळाले पाहिजे आणि त्यांचे कामाचे तास निश्चित झाले पाहिजेत, असा त्यांचा आग्रह होता.
काँग्रेसमध्ये आर्थिक प्रश्नांवर जागृती निर्माण करण्याचे कार्य त्यांनी केले. १९३० सालच्या गांधीजींच्या मिठाच्या सत्याग्रहात त्यांनी भाग घेतला.
ब्रिटिश सरकारने त्यांना पकडले आणि उत्तरप्रदेशातील नैनी तरुंगात ६ महिन्यासाठी पाठविले. तुरुंगात असतांना त्यांनी इंदिरेस पत्र लिहिली ती इंदिरेस पत्रे या नावे प्रसिध्द आहेत. त्यातील मुख्य विषय होता,
मानवाचा इतिहास १९३६ साली त्यांची पत्नी कमला हिचे निधन झाले. त्यानंतर नेहरूंचे आत्मचरित्र प्रसिध्द झाले. १९३६ साली काँग्रेसच्या अधिवेशनाचे ते अध्यक्ष झाले.
भारताचा सर्वांगिण विकास होण्यासाठी त्यांनी राष्ट्रीय योजनेची कल्पना मांडली. त्यात सर्व अर्थव्यवस्था ही मानवी कल्याणशी जोडली गेली.
असहकार आंदोलनात भाग घेतल्यामुळ त्यांना पुन्हा १९४२ ते ४५ या काळात तुरुंगात जावे लागले. तेव्हा त्यांना अहमदनगरच्या तुरुंगात ठेवले होते. तेथे त्यांनी Discovery of India (भारताचा शोध) हे पुस्तक लिहिले ते पुस्तक म्हणजे भारताचा सांस्कृतिक इतिहास आहे.
१९४५ साली दुसरे महायुध्दा संपले. पंडितजींचा कारावासही संपला. भारत स्वतंत्र व्हावा हे त्यांचे ध्येय होते. शेवटी फाळणी झाली आणि १५ ऑगस्ट १९४७ ला भारत स्वतंत्र झाला, स्वतंत्र भारताचे नेहरु पहिले पंतप्रधान झाले.
पंडित नेहरूंच्या विचाराला व्यापक वाचन आणि सखोल चिंनत यांचा आधार होता. त्यांनी तयार केलेल्या धोरणांना नितीचा आधार होता. ते एक स्वप्रद्रष्टे होते.
एकता, लोकशाही नागरिक स्वातंत्र्य, धर्मनिरपेक्षता, वैज्ञानिक व आंतरराष्ट्रीय दृष्टी आणि समाजवादाचे स्वप्न प्रत्यक्षात आणण्यासाठी केलेल्या योजना, हे त्यांचे विशेष होते. त्यांनी भारताला एक समृध्द आणि अनेक पैलू असलेली सामाजिक नित्तिमत्ता दिली. त्यांचे विचार आजही प्रेरणादायी ठरतील.
घोषवाक्य – आराम हराम है।
काय शिकलात?
आज आपण पंडित जवाहरलाल नेहरू बद्दल माहिती मराठीत – Pandit Jawaharlal Nehru Information in Marathi दिली आहे, पोस्ट वाचल्याबद्दल मनापासून धन्यवाद.