Matadhikarachi Sakati karavi ka eassy marathi :- मित्रांनो आज मताधिकाराची सक्ती करावी का? निबंध मराठी या विषयावर निबंध मराठी मध्ये पाहणार आहोत तरी हा निबंध तुम्हाला आवडेल अशी आशा करून आपण निबंधास सुरवात करूया.
भारत हा जगातील आघाडीच्या लोकशाही देशांपैकी एक आहे. एवढ्या मोठ्या देशात सार्वत्रिक निवडणुका घेण्याची आणि त्या पद्धतशीरपणे पार पाडण्याची भारतीय निवडणूक आयोगाची क्षमता ही जागतिक पातळीवर अभिमानाची बाब आहे.
दर पाच वर्षांनी होणार्‍या निवडणुका आणि विविध राज्यांच्या विधानसभा निवडणुका होणे असामान्य नाही. त्यामुळेच जगातील अनेक देश भारताच्या निवडणूक पद्धतीवर प्रभावित आहेत आणि त्यांना त्यांच्या देशातील निवडणुकांमध्ये भारताला मार्गदर्शन करण्यासाठी पुढे यायचे आहे.
केवळ लोकसभा-विधानसभाच नव्हे तर विधानपरिषद आणि स्थानिक स्वराज्य संस्थांच्या निवडणुका सुरळीत पार पाडण्यासाठी राज्यस्तरावर ज्या पद्धतीने निवडणूक यंत्रणा राबवली जाते, ते विशेष कौतुकास्पद आहे.
Contents
matadhikarachi sakati karavi ka eassy marathi
तथापि, मजबूत निवडणूक प्रणाली असलेल्या जगातील सर्वात मोठ्या लोकशाहीपैकी एक असलेल्या भारतातील निवडणुका मतदानाच्या अकार्यक्षमतेमुळे आणि परिणामी कमी मतदानामुळे वेग घेत आहेत! घटते मतदान ही चिंतेची बाब आहे.
सतत वाढत जाणारे मतदान हे निरोगी आणि परिपक्व लोकशाहीचे लक्षण मानले पाहिजे. गेल्या काही राज्य आणि केंद्राच्या निवडणुकांतील मतदान पाहता, मतदानाचे चित्र अजिबात समाधानकारक नाही, असे म्हणणे सुरक्षित आहे.
कमी मतदान किंवा घटत्या मतदानाची कारणे मतदारांच्या विविध स्तरातून समोर येतात. मतदानाच्या महत्त्वाबाबत जनजागृतीचा अभाव आहे, मतदानाबाबत प्रचंड उदासीनता आहे, योग्य उमेदवार नाही, मग मतदान कशाला, कोणी निवडून आले तर काय फरक पडणार? ‘Matadhikarachi Sakati Karavi Ka Eassy Marathi’
सर्व एकाच गंतव्यस्थानाचे मोती आहेत – अशा (लंगड्या) मतांचे समर्थन आणि सर्वात महत्त्वाचे म्हणजे ‘मतदान’ प्रक्रियेबद्दल कमालीची उदासीनता, शेवटचे कारण अधिक आश्वासक आहे.
पुणे-मुंबईसारख्या मोठ्या शहरांमध्ये कमी मतदान किंवा टक्केवारी असल्याचे आपण गेल्या दोन सार्वत्रिक निवडणुकांमध्ये पाहिले आहे. ठाण्यासारख्या शहरात लोकसभेच्या पोटनिवडणुकीत केवळ ३२ टक्के मतदान झाले. पुण्यातही गेल्या लोकसभा निवडणुकीत अवघे ४६ टक्के मतदान झाले आहे.
मताधिकाराची सक्ती करावी का? निबंध मराठी
याचाच अर्थ ग्रामीण आणि मागास भागांच्या तुलनेत शहरांमध्ये मतदानाची टक्केवारी सर्वाधिक कमी होत आहे. विधानसभा-लोकसभा तसेच स्थानिक स्वराज्य संस्थांच्या निवडणुकांमुळे शहरातील मतदान कमी राहते. याचा सरळ अर्थ असा की जेवढे कमी शिक्षित किंवा अशिक्षित लोक मतदानाबाबत जागरूक असतात,
तेवढेच शहरातील उच्चभ्रू लोक त्यांच्या मताधिकाराचा वापर करण्याबाबत अधिक चिंतित असतात. कारण कोण निवडून आला किंवा कोणता पक्ष सत्तेवर आला याने त्यांच्या दैनंदिन जीवनात काही फरक पडत नाही.
प्रत्येक मतदाराला असे वाटले पाहिजे की त्याचा मतदार आणि निवडून आलेले लोकप्रतिनिधी आणि त्यांचे सरकार किंवा सरकार यांच्याशी थेट संबंध आहे आणि तो ज्या नोकरी, व्यवसाय, उद्योग आणि सरकारशी संबंधित आहे ती सरकार किंवा सरकार निवडण्याच्या प्रक्रियेत सहभागी झाली पाहिजे.
पण ही जाणीव निर्माण झाली नाही, तर मतदानाची सक्ती करून असा कायदा करणे याला पर्याय नाही. कारण सरतेशेवटी, आपण आपल्या नोकरी व्यवसायात नागरिक म्हणून ज्या गोष्टींचा आनंद घेतो त्याचा थेट परिणाम लोकशाहीवर होतो, मतदानाद्वारे सत्तेवर येणारी सरकार व्यवस्था. “Matadhikarachi Sakati Karavi Ka Eassy Marathi”
मतदानापासून दूर राहणाऱ्यांनी हे स्पष्ट केले पाहिजे की, केवळ ‘सरकार’ निवडण्याच्या प्रक्रियेत सहभागी व्हायचे नाही, तर सरकार किंवा लोकशाही शासन पद्धतीचा आनंद लुटण्याची आणि त्यावर चर्चा करण्याची नैतिकताही नाही. कायदेशीर अधिकार. सरकार कसे असावे आणि कसे नसावे.
matadhikarachi sakati karavi ka eassy marathi
एवढ्या मोठ्या देशात निवडणूक आयोगावर वारंवार निवडणुका घेण्यात येतात आणि हजारो कोटी रुपये तिजोरीतून (म्हणजे नागरिकांच्या करातून) खर्च केले जातात. त्यामुळे गेल्या काही सार्वत्रिक निवडणुकांमधील घटत्या मतदानावर उपाय म्हणून मतदान सक्तीचे करण्याची कल्पना आणि मागणी पुढे येत आहे.
दुसऱ्या शब्दांत, हा कायदा टप्प्याटप्प्याने मंजूर व्हावा, असे मत आहे. यामध्ये मतदान न करणाऱ्या मतदारांचे निलंबन, शासकीय व्यावसायिक सुविधा निलंबन, गॅस कनेक्शन काढून रेशनकार्ड रद्द करणे आदींचा समावेश आहे. पण तो तात्पुरता उपाय ठरला! अशा थापा मारण्याऐवजी मतदान अनिवार्य करणे हाच उपाय आहे.
तर मित्रांना मताधिकाराची सक्ती करावी का? निबंध मराठी आवडलाअसेल तर तुमच्या मित्रांना शेअर करायला विसरू नका धन्यवाद.
मित्रांनो, तुमच्याकडे “matadhikarachi sakati karavi ka eassy marathi “ मराठी मध्ये काही अजून माहिती तुम्हाला सुचले असतील तर आम्हाला तुमच्या शब्दात नक्की पाठवा.
तुमच्या नावासह निबंध नवीन लिहिला जाईल. तो कोठून कॉपी केल्यास आम्ही घेत नाही.
काही अडचण येत असेल तर तुम्ही आम्हाला कमेंट करून विचारू शकता. आम्ही आपल्या प्रश्नांची उत्तर निश्चितपणे देऊ.