हत्ती बद्दल माहिती मराठीत – Elephant Information in Marathi
हॅलो वाचकांनो.. आज मी तुम्हाला Elephant Information in Marathi देणार आहे. ती हत्ती बद्दल माहिती मराठीत, तर चला बघुयात.
आणखी वाचा – वाघ
| १. | मराठी नाव : | हत्ती |
| २. | इंग्रजी नाव : | Elephant (एलिफन्ट) |
| ३. | आकार : | ५.५ – ६.५ मीटर. |
| ४. | वजन : | ४,००० किलो. |
Contents
हत्ती बद्दल माहिती । Elephant Information in Marathi
सर्व प्राण्यांमध्ये आपल्या अगडबंब शरिराने आणि वेगळ्या शारिरीक वैशिष्टयाने लक्ष वेधून घेणारा प्राणी म्हणजे गजराज किंवा हत्ती होय. हत्तीचा रंग काळा, किंचित गडद लालसरपणाची झाक असलेला किंवा स्लेटी असतो. त्याचे वजन दोन टनापासून सुमारे चार/पाच टनापर्यंत असू शकते. त्याला खांबासारखे चार पाय असतात. सुपासारखे मागे पुढे हलणारे दोन मोठे कान असतात. नाकाच्या जागी लांब सोंड असते.
तोंडात दोन मोठे सुळे दात बाहेर लांबपर्यंत वाढलेले असतात. शेपटी लहान व तिला केसाचा छोटा गोंडा असतो. शरिराच्या मानाने त्याचे दोन डोळे फारच लहान असतात.
हत्तीचे खाद्य – हत्ती हा पूर्ण शाकाहारी प्राणी होय. गवत, झाडाचा पाला, ऊस, फळे, गूळ घालून केलेला पिठाचा रोट ही त्याची आवडती खाद्ये.
राहण्याचे ठिकाण – गवताळ प्रदेश, हिरवी झाडी असलेला भाग, पाण्याची सोय असलेला प्रदेश येथे हत्तीचे वास्तव्य असते. हत्ती कळप करुन राहतात. अन्नासाठी स्थलांतर करतात.
हत्तीची विशेषता – हत्ती हा हुशार, बुद्धिमान प्राणी होय. काही गोष्टी त्याच्या स्मरणात राहतात. हत्ती माणसाळतो. माणूस शिकवेल तसा वागतो. कष्टाची कामे करतो.
पाण्यात खेळायला त्याला फार आवडते. हत्तीच्या मादीला एकावेळी एक पिलू होते. पिलाचा सांभाळ सर्व कळप करतो. त्याची चाल धीमी असते. तिला गजगती म्हणतात. कोणी मुद्दाम त्रास दिला तर हत्ती खवळतो. त्रास देणाऱ्यास सोंडेत धरुन आपटून त्याला ठार करतो. सोंड व सुळे दात हे हत्तीचे वेगळेपण होय. सोंडेच्या सहाय्याने तो सर्व कामे करतो. हत्तीला वैभवाची निशाणी मानतात. मदत करणाऱ्यावर हत्ती प्रेम करतो. असा हा हत्ती मुलांना फार आवडतो.
हत्ती हा एलिफेंटीडे कुटुंबातील प्रोबोस्किडियनचा निवडक गट आहे. ते सर्वात मोठे विद्यमान भूमी प्राणी आहेत. तीन जिवंत प्रजाती सध्या ओळखल्या जातात: आफ्रिकन बुश हत्ती, आफ्रिकन वन हत्ती आणि आशियाई हत्ती. एलिफेंटीडे हे प्रोबोस्किडियन्सचे एकमेव जिवंत कुटुंब आहे; नामशेष झालेल्या सदस्यांमध्ये मास्टोडॉनचा समावेश आहे.
एलिफेंटीडे कुटुंबात अनेक नामशेष गट देखील आहेत, ज्यात मॅमॉथ आणि सरळ-दाट हत्तींचा समावेश आहे. आफ्रिकन हत्तींना मोठे कान आणि अंतर्गोल पाठी असतात, तर आशियाई हत्तींना लहान कान असतात आणि उत्तल किंवा समतल पाठी असतात. सर्व हत्तींच्या वैशिष्ट्यपूर्ण वैशिष्ट्यांमध्ये ट्रंक, टस्क, कानाचे मोठे फडफड, मोठे पाय आणि कडक पण संवेदनशील त्वचा नावाचा लांब सूक्ष्म अंतर्भूत असतो.
धड श्वासोच्छवासासाठी, तोंडात अन्न आणि पाणी आणण्यासाठी आणि वस्तू पकडण्यासाठी वापरला जातो. टस्क, जे इन्सिसर दातांपासून बनलेले आहेत, दोन्ही शस्त्रे म्हणून आणि वस्तू हलविण्यासाठी आणि खोदण्यासाठी साधन म्हणून काम करतात. कानाचे मोठे फडके सतत शरीराचे तापमान तसेच संप्रेषण राखण्यात मदत करतात. खांबासारखे पाय त्यांचे मोठे वजन उचलतात.
हत्ती उप-सहारा आफ्रिका, दक्षिण आशिया आणि आग्नेय आशियामध्ये विखुरलेले आहेत आणि सवाना, जंगले, वाळवंट आणि दलदलीसह विविध अधिवासांमध्ये आढळतात. ते शाकाहारी आहेत, आणि जेव्हा ते प्रवेशयोग्य असतात तेव्हा ते पाण्याजवळ राहतात. त्यांच्या वातावरणावर त्यांच्या प्रभावामुळे त्यांना कीस्टोन प्रजाती मानले जाते. हत्तींमध्ये विखंडन -संलयन समाज असतो, ज्यामध्ये अनेक कुटुंब गट एकत्र येण्यासाठी एकत्र येतात. मादी (गाई) कौटुंबिक गटांमध्ये राहतात, ज्यात एक मादी तिच्या बछड्यांसह किंवा अनेक संबंधित मादी संततीसह असू शकते. गट, ज्यात बैलांचा समावेश नाही, सहसा सर्वात जुन्या गायीचे नेतृत्व करतात, ज्याला मातृसत्ताक म्हणून ओळखले जाते.
पुरुष वयात आल्यावर त्यांचे कुटुंब गट सोडतात आणि एकटे किंवा इतर पुरुषांसोबत राहू शकतात. जोडीदार शोधताना प्रौढ बैल मुख्यतः कौटुंबिक गटांशी संवाद साधतात. ते वाढीव टेस्टोस्टेरॉन आणि आक्रमकतेच्या स्थितीत प्रवेश करतात ज्यांना मस्ट म्हणून ओळखले जाते, जे त्यांना इतर पुरुषांवर तसेच प्रजनन यशावर वर्चस्व मिळविण्यात मदत करते. वासरे त्यांच्या कौटुंबिक गटांमध्ये लक्ष केंद्रीत असतात आणि तीन वर्षांपर्यंत त्यांच्या मातेवर अवलंबून असतात.
हत्ती जंगलात 70 वर्षांपर्यंत जगू शकतात. ते स्पर्श, दृष्टी, वास आणि आवाज द्वारे संवाद साधतात; हत्ती लांब अंतरावर इन्फ्रासाऊंड आणि भूकंपाचा संवाद वापरतात. हत्तींच्या बुद्धिमत्तेची तुलना प्राइमेट्स आणि सीटेशियन्सशी केली गेली आहे. त्यांच्यात आत्म-जागरूकता असल्याचे दिसून येते, आणि मरणा-या आणि कुटुंबातील मृत सदस्यांबद्दल सहानुभूती दाखवतात.
इंटरनॅशनल युनियन फॉर कन्झर्व्हेशन ऑफ नेचर (IUCN) द्वारे आफ्रिकन बुश हत्ती आणि आशियाई हत्ती लुप्तप्राय आणि आफ्रिकन वन हत्ती म्हणून गंभीरपणे धोक्यात आले आहेत. हत्तींच्या लोकसंख्येसाठी सर्वात मोठा धोका म्हणजे हस्तिदंतीचा व्यापार, कारण प्राणी त्यांच्या हस्तिदंतीच्या दातांसाठी शिकार करतात. जंगली हत्तींना इतर धोक्यांचा समावेश आहे निवासस्थान नष्ट करणे आणि स्थानिक लोकांशी संघर्ष.
आशियात काम करणारे प्राणी म्हणून हत्तींचा वापर केला जातो. पूर्वी ते युद्धात वापरले जात होते; आज, ते बर्याचदा प्राणिसंग्रहालयांमध्ये विवादास्पदपणे प्रदर्शित केले जातात किंवा सर्कसमध्ये मनोरंजनासाठी शोषण केले जातात. हत्ती अत्यंत ओळखण्यायोग्य आहेत आणि कला, लोककथा, धर्म, साहित्य आणि लोकप्रिय संस्कृतीत वैशिष्ट्यीकृत आहेत.
हत्तीचे तथ्य – Elephant information in Marathi
- हत्ती जगातील सर्वात मोठे भूमि-सस्तन प्राणी आहेत.
- एका प्रौढ हत्तीस दिवसाला सुमारे २१० लिटर पाणी पिणे आवश्यक असते.
- हत्तींचे कान रक्तवाहिन्यांच्या जटिल जाळ्यापासून बनलेले असतात जे त्यांचे तापमान नियंत्रित करण्यास मदत करतात. गरम हवामानात त्यांना थंड करण्यासाठी त्यांच्या कानातून रक्त प्रसारित केले जाते.
- हत्तीची सोंड सुमारे २ मीटर लांबीपर्यंत वाढू शकते, आणि त्याचे वजन १४० किलो असू शकते.
- शास्त्रज्ञांचा असा विश्वास आहे की हत्तीची सोंड १००,००० स्नायूंनी बनलेली आहे परंतु त्यात हाडे नाहीत.
- हत्ती शाकाहारी आहेत आणि पाने, कोंब, बांबू आणि मुळे गोळा करण्यासाठी सुमारे १६ तास दिवस घालवू शकतात.
काय शिकलात?
आज आपण हत्ती बद्दल माहिती मराठीत – Elephant Information in Marathi पहिली आहे. पोस्ट वाचल्याबद्दल मनापासून धन्यवाद.